asr-ı evvel

Bu mesele öğlen namazının sona erip ikindi namazı vaktinin girdiği zamanla ilgilidir ve mezhep imamlarımızın asr-ı sani, asr-ı evvel tanımı ihtilafından kaynaklanmaktadır.

Öğle namazının vakti, güneşin zeval (güneşin tam tepe noktasından batıya doğru kaymaya başlaması)ndan itibaren başlar ve “Fey-i zeval=güneş tam tepedeyken her şeyin kendi gölgesi”nden başka, her şeyin gölgesi kendisinin iki misline ulaşacağı zamana kadar devam eder. Bu zamana “Asri sanî” denir. Bu, İmam-ı A’zam’a göredir. İmameyn’e ve diğer üç mezhep imamına göre ise her şeyin gölgesi fey-i zevalden başka kendisinin bir misline ulaşınca öğle namazı vakti çıkmış, ikindi namazı vakti girmiş olur. Bu zamana da “Asr-ı evvel” denir.

Hanefiler dışında üç mezhebe göre, seferî kimsenin öğle ile ikindi namazlarını ve akşam ile yatsı namazlarını öne alıp birleştirme (cem’i takdim) veya sona alıp birleştirme (cem’i te’hir) suretiyle birlikte kılması caizdir. Günümüzde bilhassa ulaşım araçlarıyla yolculuk yapılırken böyle bir uygulamanın sağlayacağı meşru kolaylığı unutmamalıdır.

Bu konuyu burada, Şafiî mezhebine ağırlık vererek açıklayalım.